W dniu 19 grudnia 2024 r. zawarte zostało porozumienie między Wojewodą Mazowieckim i m. st. Warszawa w sprawie powierzenia m.st. Warszawie prowadzenia niektórych spraw z zakresu właściwości Wojewody Mazowieckiego, realizowanych przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Porozumienie zostało ogłoszone w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego pod poz. 13064 i weszło w życie 1 marca 2025 r. Podstawą prawną porozumienia jest art. 96 ust. 2 ustawy o ochronie zabytków.
Na mocy porozumienia m.st. Warszawa przejęło odpowiedzialność za ochronę zabytków nieruchomych, w tym parków i ogrodów, znajdujących się na obszarze Warszawy, z wyjątkiem kilku precyzyjnie określonych kategorii obiektów, takich jak zabytki stanowiące własność organów administracji rządowej czy zabytki wpisane na listę UNESCO. Przekazanie tych kompetencji do stolicy ma na celu usprawnienie procesu decyzyjnego oraz lepszą ochronę warszawskich zabytków.
Miasto st. Warszawa przejęło szeroki zakres działań związanych z ochroną zabytków, w tym uzgadnianie programów prac konserwatorskich, wydawanie pozwoleń na prowadzenie prac konserwatorskich oraz przeprowadzanie badań archeologicznych. Ponadto, m.st. Warszawa będzie odpowiedzialne za wydawanie decyzji dotyczących zmian w użytkowaniu zabytków, a także opiniowanie inwestycji budowlanych w kontekście ochrony zabytków i ewentualnych prac konserwatorskich.
Równocześnie porozumienie ustala, że m.st. Warszawa będzie miało dostęp do odpowiednich materiałów archiwalnych i administracyjnych w zakresie ochrony zabytków, co ma ułatwić prawidłowe realizowanie zadań. Wszystkie decyzje administracyjne związane z powierzonymi zadaniami będą przekazywane Mazowieckiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków, co zapewni kontrolę i koordynację działań.
Porozumienie jest zawarte na czas nieoznaczony z możliwością jego rozwiązania na 6-miesięcznym wypowiedzeniem.
